Jeugd Preventie Team voorkomt criminaliteit: ‘Iedere melding heeft zijn eigen verhaal’

Eva van Lierop is trajectbegeleider bij het Jeugd Preventie Team. Kinderen onder de achttien die bijvoorbeeld een delict hebben gepleegd, in een gevecht zijn belandt of dreigen af te glijden naar crimineel gedrag, kan de politie naar haar team doorverwijzen. Eva of één van haar collega’s staat zo snel mogelijk bij deze jongeren op de stoep om het gesprek aan te gaan en zo de kern van het probleem op te sporen. ‘Ik ben geen rechercheur. De politie zorgt ervoor dat wij bij deze jongeren op de bank komen te zitten, maar wij gaan door naar de hulpvraag en blijven niet hangen in het delict.’

Politiebureau tot huisbezoek

Eva vormt samen met vijf anderen het Jeugd Preventie Team (JPT). Vanuit verschillende politiebureaus in Zuid-Holland Zuid zijn Eva en haar collega’s aan het werk. ‘Naast de politie die casussen bij ons meldt, kunnen ook Leerplicht, Bureau Halt en de collega’s van de wijkteams bij ons aankloppen. Bijvoorbeeld wanneer er schoolverzuim is of zij te maken hebben met een jongeren die dreigt af te glijden. We gaan dan zo snel mogelijk op huisbezoek bij deze jongeren. Snelle hulpverlening is namelijk het meest zinvol. Eerst gaan wij een gesprek aan met de ouders en de jongere samen. Het tweede gesprek voeren wij alleen met de jongere. De gesprekken vinden meestal thuis plaats, maar we spreken ook weleens af op een andere plek waar een jongere zich thuisvoelt. Dit kan op een manage, in een skatepark of bij een ijssalon zijn. Vaak voer je met jongeren alleen een heel ander gesprek dan wanneer er ouders bij zijn. Zij voelen zich dan meestal vrijer om te zeggen wat ze vinden, voelen en denken.’

Duwtje in de goede richting

‘Als we op huisbezoek gaan, bepalen we of het nodig is om een traject te starten. Soms ervaren ouders wel zorgen, maar hebben zij behoefte aan tijd en ruimte om dit zelf op te lossen met het gezin. Er is dan geen hulpvraag en zo’n casus sluiten we dan weer af met een terugkoppeling aan de politie’, legt Eva verder uit. ‘Gaan we een traject aan dan hebben we drie maanden de tijd om het gezin te ondersteunen. Samen met de jongere en de ouders stellen we doelen. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat de jongere nee moet leren zeggen, eigen grenzen moet verkennen of zorgt dat hij of zij wel naar school gaat en iedere ochtend op tijd zijn of haar bed uitkomt. Door hen te begeleiden hopen we weer structuur in het leven aan te brengen en ze zo weer op het rechte pad te krijgen. We geven net het juiste zetje om erger te voorkomen. Lukt het ons niet om binnen drie maanden te doen wat nodig is? Dan dragen we, in overleg met de ouders, de casus over aan onze collega’s van Jeugdteams.’

Criminaliteit alla 2022

‘Waar je tien jaar geleden bij JPT voornamelijk jongeren zag die echt dader waren van bijvoorbeeld een winkeldiefstal, zie je nu een toename van kwetsbare jongeren die onder invloed van anderen over hun eigen grenzen gaan of worden ingezet voor criminele activiteiten’ ,legt Eva uit. ‘Ook zie je een toename aan criminaliteit door het gebruik van social media. Het verspreiden van naaktfoto’s is bijvoorbeeld strafbaar en dit gebeurt steeds meer.’

Hulpverlening met een blauw randje

‘Een tijd geleden werd er een jongen bij ons aangemeld. Er waren meerdere meldingen van overlast, pesten en intimidatie. Ik ging in gesprek met de jongen en zijn gezin. Tijdens het traject bleek dat een van zijn ouders kampt met ernstige gezondheidsklachten en dat het voor de jongen erg moeilijk was om hiermee om te gaan. Thuis hield hij veel rekening met de ouder en liep hij op zijn tenen. Wanneer hij naar buiten ging moest hij ontladen van alle spanningen en zorgen. Dit was de plek waar hij zich afreageerde. Door begrip te tonen voor zijn lastige situatie en op zoek te gaan naar andere manieren om te ontladen, zoals sporten en hulp bij het vinden van een nieuwe baan, voelde de jongen zich gezien en gesteund. Zijn overlastgevende gedrag op straat is gestopt.’

Eva vertelt verder: ‘Een delict is nooit iets op zichzelf staands. Alles heeft een oorzaak en een gevolg en tot de kern komen is mijn taak. Kinderen die bij ons komen zijn geen rotkinderen. Het zijn kinderen met ieder een eigen verhaal. Ze verdienen het om gehoord te worden. Ze doen het niet zomaar. Door te graven komt het echte verhaal pas boven en kunnen ze echt geholpen worden. Het is heel mooi om die schakel tussen politie en hulpverlening te kunnen zijn. Ons team noemt het ook wel hulpverlening met een blauw randje.’

De professional is slechts een passant

Volgens Eva is één ding in het helpen van dit soort jongeren en gezinnen het allerbelangrijkste. ‘Ik vind het belangrijk om in mijn werk altijd naast ouders en jongeren te gaan staan. De ouders hebben een basis gelegd in de eerste twaalf jaar van het leven van hun kind. Daarna gaan jongeren puberen en neemt de invloed van buitenaf toe. Ik doe er altijd alles aan om te zorgen dat ouders blijven vertrouwen op die eigen basis. Ik ben als professional slechts een passant, de ouders zijn de experts en kennen hun eigen kind het beste. Het is mijn taak om te luisteren naar de jongeren en te zorgen dat ouders de regie weer pakken en weer durven te bouwen en vertrouwen op zichzelf.’